Romet me francezë se vet Sarkozi

Deportimi i romëve që po vazhdon ende në Francë, edhe pse shumë i kritikuar, e ka sjellë këtë fenomen në vëmendjen e të gjithë botës. Ciganët, siç njihen romët në Francë, kanë jetuar në këtë vend prej shekujsh dhe janë shumë më francezë se vetë Sarkozi.

Një nga lagjet franceze më të populluara prej tyre ndodhet në Perpinjan. Është lagjja “Shën Zhak”, fare pranë kufirit me Barcelonën. Aty sytë të zënë një botë që është pak ndryshe nga ajo e zakonshmja. Nëpër oborre varen rroba, fëmijët luajnë këmbëzbathur nëpër rrugica dhe pleqtë flasin pafundësisht nëpër sokakë. Diku në një cep, një prift qëndron me Bibël në dorë dhe i nxit njerëzit që të shkojnë në kishë. Është një jetë e gjallë si prej kohërash të vjetra. Perpinjani, me një popullsi prej 120 mijë banorësh, nuk ndodhet në ndonjë guidë turistike. Më së shumti udhëtarët mund të ndërrojnë trenat e tyre në këtë qytet gjatë rrugëtimit nga Parisi në Barcelonë. Por qyteti është një nga strehët më të mëdha të ciganëve. Ata kanë në këtë qytezë plot 2 shekuj. Në shekullin e 15-të. Ciganët arritën në Gadishullin Iberik prej Indisë pjesërisht ehe prej Greqisë, që në atë kohë njihej si “Egjipti i vogël”. Spanjollët i quajtën të sapombërriturit “egjiptiano” dhe më pas ky emër u shkurtua në “ciganos” dhe në Francë u quajtën “ciganë”. Pas Revolucionit Francez romët nisën që të vendosen në bregun e Mesdheut përfshi edhe vendin që zunë në lagjen e “Shën Zhakut” në Perpinjan. Edhe pse këta ciganë nuk janë në mënyrë të drejtpërdrejtë të lidhur me romët që Sarkozi kërkon t’i nxjerrë nga Franca, historia e ekzistencës së tyre është e lidhur me diskriminimin, por edhe i teprimit. Ata janë të gjithë qytetarë të Francës, por varfëria dhe mungesa e shkollimit kanë qenë bashkudhëtarët e tyre të përhershëm. Zakonisht ata janë njerëz që dëshirojnë të qëndrojnë vetëm me njëri-tjetrin dhe kjo pjesërisht edhe për shkak të refuzimit të vazhdueshëm që kanë hasur nga ana e shoqërisë franceze. Një fotograf francez, shumë i pasionuar me jetën e romëve, që prej 4 vitesh shkon në Perpinjan për të kapur aspekte të jetës së përditshme të këtij komuniteti, që edhe pse është në dukje i mbyllur me pjesën tjetër të botës, kur arrin që të të bëjë pjesë të vetës është shumë bujar, mikëpritës dhe me vlera të mëdha njerëzore. Ajo që i ka bërë më shumë përshtypje fotografit francez, që arriti të bëhej miq me ciganët, është etja e madhe që ata kanë për jetën, për çdo aspekt të të gëzuarit të saj, si dhe nga shija për melodramaticitet. Ata dinë të këndojnë me afsh, të luten me gjithë shpirt dhe të dashurojnë sikur të mos kishte të nesërme. Janë fotografi të “pakohë”, të një komuniteti që ka jetuar nëpër rrugicat e ngushta të Perpinjanit për 200 vjet dhe që është tashmë pjesë e pandashme e Francës.